AĞDAŞIN ÜÇÜNCÜ MƏCHULU – ZAKİR DAYI
Yaşlı sözünün yaşı uludan gəldiyini deyirlər.
“Dəlilər və ağıllı insanlar zərərsizdir Ən təhlükəli insanlar, yarı dəlilər və yarı ağıllılardır” sözünə görə Zakir dayı ulu bir insandır. Zakir dayının Ceyhun ilə bənzər xüsusiyyəti zərərsiz olmasıdır. Zakir dayıda ağıl, zəka, hikmət və güclü yaddaş cəm olmuşdur.
Zakir dayını saqqalı, əsası, cübbəsi, ciddiliyi və cümə namazlarına asta-asta gəlişi ilə xatırlayıram. Zakir dayı cümə namazına ilk gə lənlərdən və məsciddən ən son çıxanlardan idi.
Uşaq sevindirməyi çox sevər cibində konfet əskik olmazdı. Zakir dayı cümlələrini qısa, dəqiq və bir az da amiranə qurardı. “Səsinə qurban kəsim, sözünə quzu kəsim, siz mənim balalarımsınız” dedikdə əriyərdiniz. Danışarkən əlini qaldırar “Eşidirsənmi, qulaq as, Baax bilirsənmi AAAdəm”, deyə xitab edərdi. Gözümün önünə
Za kir dayının Münkər və Nəkirin suallarına
əlini qaldıraraq “qulaq as, eşidirsənmi” de yə rək
ardarda cavab verməsi gəlir. Bir çay məc lisində
danışdıqlarını qeyd etdim. Yazıda gö rəcəyiniz
dırnaq içərisindəki hər cümlə yaz dığım səsinin
hərflərlə ifadəsidir.
Bir gün cümə namazından sonra Zakir dayı
ilə salamlaşdıq. Xeyr dua edincə ona “Zakir dayı,
səndən başqa dua edənim olduğunu bilmirəm
Allah razı olsun səndən” -dedim. Bu sözü Zakir
dayı illərcə unutmadı. “Adəm! Qəriblik yaman
şeydir, sənin nə demək istədiyini anladım” -deyərdi,
amma nə anladığını heç vaxt dilə gətirmədi.
Zakir dayı dünya ilə əlaqəsini belə izah
edər di: “Mən zəngin olmamışam, olmaq da istə-
mi rəm. Amma ürəyimin istədiyi kimi olmuşam.
Heç kimə möhtac olmamışam. Heç vaxt əlim,
ci bim boş olmayıb. Halalzadə olmuşam,
ruzini yaradandan istəmişəm, O da verib.
Heç ki min yanında gözükölgəli, üzüqara
olma mışam. Məni bir kənar adam tərifləsə
xo şum gəlmir Amma bir amma var: Heç
kimi xor görməmişəm, mərd olmuşam.
Qanımda halal çörək var.”
Zakir dayı həyatını izah edərkən “Mən
ömrümün hamısını dərd əhli olmuşam” deyə
xülasə edərdi. Necəsən, deyə soruş duqda
əvvəlcə Allaha şükür edər, daha sonra
“Adəm, mənə qulaq as, köhnə qarılar bi-
lirsən nə deyərdi? “Ürək bir süfrə deyil
ki, açam baxasan. Gizli bir xəzinədir ürək,
ürəyin sirrini ancaq özü bilər. Zakir dayı-
ya görə “yüz at çəksə, çəkə bilməz ürəyin
çək diyi yükü...”
“Yüz ilin ölüsündənsə bir gün diri qalmaq
yaxşıdır” sözü haqqında Zakir dayı
bunları söyləyir: “Hamı bu sözü səhv ba-
şa düşür. Mən hər şeyi eşiдib özəyini tapmışam.
Bu sözün başqa bir mənası var.
İn sanlar zənn edir ki, bir gün yaşamaq qazancdır,
qənimətdir. Ölü olmaqdan yax-
şıdır. Həqiqət başqadır. Gözəl Rəbbimin
o gözəl adına özü yaratdığı bu gen-bol
dünya dolusu şükürlər olsun. O Allah elə
gözəldir ki, yüz ilin günahını bir dəqiqədə
bağışlamağa qadirdir. Yüz il günah işləsən,
bu günahdan sonra bir gün artıq yaşasan,
ağlasan Rəbbim onu bağışlamağa qadirdir.
Milyon-milyon dünya dolu şükürlər olsun
Xudaya.
Aman Ayrılıq mahnısını bilməyən demək
olar ki, yoxdur. Azərbaycanda isə heç
yoxdur. Zakir dayı da ayrılıqlardan dərdlənməkdədir.
“Ayrılmaq çox dəhşətlidir,
hələ diri-diri ayrılıq daha dəhşətlidir. 1939-
2009 düz yetmiş il qardaşımı itirmişəm.
İndinin özündə yuxuma girir. Adı batsın
müharibənin tarixdən. Müharibə sözü ilə
erməni sözü silinsin tarixdən. Ermənilərin
qanında nəsə bir murdarlıq var. 1941-1945
çox dəhşətli müharibə oldu. Mən o vaxt
böyük oğlan idim.
Zakir dayı bir gün Ənvər müəllimdən
“Bir yuxu gördüm, danışım?” -deyə soru-
şur. Ənvər müəllim “Sən çox görürsən,
haydı danış” -deyir. Zakir dayı yuxusunu
da nışır və oyanınca dilinə gələn bu sözləri
yazdığını dedikdə Ənvər müəllim “Əhsən”
-deyə cavab verir:
“Bütün elmlərdən üstün ağıldır.
Ağıldan kəm olanın elmi nağıldır.”
Zakir dayı “Doyunca yaşadım, narazı
de yiləm, taylarımın hamısı torpaqdır. Hə-
yatı verənə şükürlər olsun. “Biz nə üçün
yaşayırıq” sualına 90-100 yaşına gəldiyi
hal da cavab verə bilməyənlər var. İnsanlar
həyatın nə üçün olduğunu düşünmürlər.
Bu müəmmaya insanların çoxu yeyib-iç-
mək, əyləncə cavabını verir. Biz dünyada
öl mək üçün yaşayırıq. Vaxt tamam olanda
bir köhnə yamaqlı libası da aparmağa icazə
yoxdur. İnsan dünyaya lüt gəldi və dünyadan
da lüt getməlidir.”
Zakir dayıya görə “Qadınların kişilərdən
fərqli olaraq bir işi yaxşıdır ki, onlar qəbir
görməzlər. İnsanın qoyulduğu qara çuxuru
görməzlər. Dəfndə iştirak etməzlər.”
Zakir dayı söhbətin bir yerində özünə
dəli deyildiyindən söz açır və “Dəli yax-
şıdır. Dəli olmaq yaxşı mənadadır ha” -deyir.
Peyğəmbərimiz, Hz. Əli, Qaçaq Nəbi
və Koroğlu kimi bir çox insana da dəli deyilib.
Zakir dayı həyat yoldaşının vəfatından
son ra evlənməyib. O dövrü belə izah edir:
Beş il tək yaşadım. Bu beş il bir saat kimi
gə lib keçdi. Bu təkliyə cavanlar dözə bilməz.
Sən necə tək yaşadın deyənlərə “tək deyiləm”
cavabını verərdim. Namaz qılanda salam
verirəm, Rəbbimi sağ çiynimdə görürəm. O
mənə “Qorxma, Mən də təkəm” deyir, sola
salam verəndə orada da Rəbbimi görürəm.
Qorxmuram. Təkcə olmaqdan başqa çarə
nədir?!
ŞƏRHLƏR