AX -0X Çayı
İsmailli Gabele şehirleri arasında hayatı dört harfle hülasa ederek akan ah oh çayı var
Ne kadar sade,yalın ve derin manalar içeren bir ifade…..Irmağa giren insanın ilk sözleri suyun soğukluğu ve taşların ayağını acıtması sebebi ile bu nidalar olur.Eğer ırmak isimlerindeki manaya göre bir yarışma yapılacak olsa ah oh çayının dereceye gireceğine inanıyorum.
Yol kenarlarındaki ağaçlara tutunarak çaya kapılmadan gitmeye çalışırken ah oh çayı bizi kumlu sularına çoktan batırmış “bırakmam” diyor.En iyisi suyunu çenemizden yukarı çıkmaması….
Kara kaplı kitaba göre varlık sudan hayat bulmuştur. Hayatımız ,ömrümüz neden su gibi akıp geçer? Suyun akışı fizik kanunlarına göre yukardan aşağıyadır.Eğim olmasa akış olmaz.Her bir ömür sahibi toprağın üzerinden içerisine doğru akmaktadır.Yaşlılık ve belin bükülmesi eğimin kuvvetlenerek akışın hızlanmasıdır.Şelaleden suyun akması bu manada genç yaşta ölmeye benzer .Hayatın bitişinde de ah ohlar vardır. Ölümle , sevenler ah,düşmanlar oh çeker.
Sudan başka hiçbir nimet canlıların bütün hücrelerine kadar işleyerek derin bir oh çektirmez. Aşıkların ahının hararetine benzer sıcaklık yine bir başka insanın sinesinden başka yerde olmaz.
İnsanlık tarihinin başlangıcından bu yana insanın ah tan ve acılardan hali bir vakti geçmemiştir.
Neden ırmağın isimlendirilmesinde acı çekme manasına gelen ah önce sonrada oh kullanılmış ki?
İnsanın dünya hayatının başlangıcıyla bir ilgisi var mı acaba?
İnsan dünyaya oh çekerek mi gelir yoksa ağlayarak mı?,
Doğumda ah oh sıralaması vardır.Anne doğum ahlarıyla mutlu sona ulaştıktan sonra derinden bir oh çeker.
Yere düşen çocuk zamanla “ ah minel aşk diyerek aşk acısı çekmeye veya çektirmeye başlar.
Yaşlılık devri ise genel manada insanın başkalarına yük olma zahmet verme devridir. Acı çektiren zahmet veren nazlı yaşlılara of şeklinde bile olsa hitap etmememiz Kuranı kerime konu olmuştur.
Fuzulinin görmüş olduğu ırmaklar(su kasidesi) Hz. Peygamber hasretiyle dolu halde akar. Irmakların hasret gözyaşlarını Fuzuliden başka kimler akan sudan tefrik edebildi ki ? Denizlerin tuzluluğu bütün insanlığın gözyaşlarının toplanmasıyla olmamış mıdır?
Ahı göklere çıkmak tabiri vardır.(mazlumun bedduasından sakının onun duasıyla Allahın arşı arasında perde bulunmaz”H.Ş…Ahlardan korkmayan ahlara düçar olur.
0h, göklere çıkmaz.0h nidasında nefsiin tatmin olma sesi gizlidir. Hastaların ahları kalplerde ki katılığı yumuşatır.0nların acı dolu ahları Rahmanın kapısını çalan tokmak hükmünde olduğu için “hastanın duası makbuldür.”
Hz. Ademin toprağına 39 gün hüzün yağmuru 1 gün mutluluk yağmuru yağdığı buna istinaden insanoğlunun dünyada çekmiş olduğu acı ve sıkıntıların mutlu olduğu zamanlardan daha fazla olduğu söylenir .Babamız Hz. Ademin Kuranı Kerimde anlatılan hayatında cennetten indirilme,günah neticesi pişmanlık, evlat acısını yaşaması gibi ahları anlatılır.Babadan evlada sadece mal mülk miras kalmaz ya!
Komşum Ceyhun vardı.Akıl nimeti tam değil.Ağzı çatlarcasına gülerdi.Gülüşüne gıpta ettiğim olurdu.Kendi kendime “ Bugün veya dün böyle gülebildin mi?” diye sorardım.Öyleyse gülmek için insanda bir şeyler eksik mi olmalı?Ağlayabilmek içinde ne fazlalık olmalı?
En büyük dersi insan acılardan alır,acılar ve ahlar öğreticidir. Tarihte büyük ve lider şahsiyetlerin acılar yokluklar imkansızlıklar içerisinde piştikleri inkar edilemez evrensel bir realitedir.
Uğruna ah çekilecek insanların, büyüklerin ve sevgililerin olması ne büyük bir nimettir.
Hz. İbrahim var, dağlar kadar ateşe atılırken ah etmeyen….
“Allahın adıyla ibrahimin milleti üzere “diyerek kabre konulan ölülere o karanlık yerde ateşten korkmayan İbrahimin manevi neslinden olduğu hatırlatılarak cesaret verilir..
Hayır ve şer kardeştir atasözünü duymuştum.bu sözün aslının İbni Arabiye ait olduğunu şu cümlelerle okuyunca ata sözlerimizin dini kültürden müstağni olmadığı yönündeki kanaatim daha da kuvvetlendi:”Hayır ve şer kardeştir,çünkü membaı itibariyle her ikisi Allah tan gelmiştir.”
Hayırlar insana oh dedirtebilirken şerler ve ağır musibetler ah dedirtebilir.Hayrıda şerride Rahmandan geldiği için kardeş kabul eden iki cihanın efendisi her iki kardeşe adaletle aynı muameleyi yapar, şerlerde ah çekmez hayırlarda oh çekmeyerek hayrı ihsan edeni hatırlar...Ah oh yerine ümmetine “elhamdülillah “ demeyi telkin eder.elhamdülillehi ale külli halin ve fi külli hıyn(her halde ve her zamanda Hamd olsun.)
Ahlarda sabır ohlarda şükür gerekir….Ah ohlarımızın Yüce yaratanımızı unutturmaması duasıyla….
Adem Şahin
ŞƏRHLƏR